Yere oturmak, toprağa yaklaşmaktır. Sofra açmak ise sadece yemek değil, bağ kurmaktır.
Anadolu’da yemek yemek, sadece fizyolojik bir ihtiyaç değil; bir birlik ritüelidir. Yer sofrası bu ritüelin kalbidir. Yuvarlak bir sini etrafında, diz dize oturularak kurulan yer sofraları, hem geçmişin izlerini taşır hem de bugünün yavaş yaşam arayışına ilham verir.
Perveran, bu sade ama anlamlı sofra anlayışını çağdaş tasarım diliyle buluşturur. Bu yazı, yer sofrasının kültürel, sosyal ve duygusal katmanlarını keşfetmek için bir davettir.
🍽️ Yer Sofrası Nedir?
Yer sofrası, Anadolu kültüründe:
- Dört bir yandan oturulan yuvarlak veya oval tepsidir (genellikle “sini” olarak adlandırılır)
- Yere serilen sofra bezi veya yaygı üzerine kurulur
- Tabaklar ortaklaşa paylaşılır, tek kaptan yemek yenir
- Ellerle, kaşıkla ya da lavaşla yemek paylaşmak doğaldır
Bu sofralar, sınırsızlığa değil, sadeliğe açılır.
🧿 Yer Sofrası Neyi Temsil Eder?
- Eşitlik: Herkes aynı düzlemde, aynı mesafede oturur. Ne baş vardır ne son.
- Paylaşım: Tek kaptan yemek, birlikte yemenin samimiyetini güçlendirir.
- Samimiyet: Göz göze, diz dize olmak, sofraya duygusal bir bağ ekler.
- Köklülük: Bin yıllardır süregelen bir sofralama biçimidir — zamanın testinden geçmiş bir yaşam biçimi.
🧶 Perveran’ın Sofra Tasarımlarında Yer Sofrasının İzleri
Perveran ürünleri, bu geleneği doğrudan yansıtmasa da onun ruhunu ve ritmini taşır:
- El dokuması örtüler ve iğne oyalı bezler, yer sofrasına serilen yaygılardan ilham alır
- Seramik tabaklar ve kâseler, ortak kaptan yemeği çağrıştırır
- Yavaş ve özenli üretim, yer sofrasındaki sade ama anlamlı birlikteliği sürdürür
- Kadın kooperatifleriyle üretilen peçeteler, örtüler, tabaklar — hepsi bu kültürel hafızanın devamı niteliğindedir
🌿 Yer Sofrası: Bugünün Hızlı Dünyasında Bir Nefes
Günümüzde insanlar:
- Hızla yemek yiyor
- Ayrı ayrı tabaklarda, ekran karşısında yemek yiyor
- Kalabalık içinde yalnızlaşıyor
Yer sofrası bu kopuşa bir yanıt: “Yavaşla. Paylaş. Hisset. Yan yana otur.”
Perveran için yer sofrası, sadece bir gelenek değil; bir çağrıdır. Yalınlaşmak, sadeleşmek, bağ kurmak isteyenlere...
Sofra Yere Serilir, Kalbe Kurulur
Anadolu’nun yer sofraları, her zaman sadeliğin ve birlikteliğin simgesi olmuştur. Bu sofralarda sadece yemek değil; sohbet, dua, sessizlik, dayanışma da paylaşılır.
Perveran olarak biz, yer sofrasından ilhamla tasarlıyor, üretirken bir sofranın çevresindeki o sıcaklığı taşıyoruz. Çünkü biliriz: En güçlü bağlar, yere en yakın olanda kurulur.